چالش‌های مردم با اداره پست

با وجود شرکت‌های خصوصی انتقال محموله‌های پستی که خدمات خود را در داخل و خارج ایران ارائه می‌دهند، همچنان اداره پست بیشترین توجه و درخواست را به خود اختصاص داده است. این امر می‌تواند ناشی از قیمت کمتر خدمات اداره پست باشد، می‌تواند به علت تعدد دفاتر پست باشد و یا اعتمادی که به سابقه و قدمت اداره وجود دارد. صرف نظر از علت موجود، توجه بیشتر مردم به خدمات اداره پست منجر به افزایش تعداد محموله‌هایی شده که روزانه توسط اداره پست جابه جا و منتقل می‌شوند.

در این نوشته قصد داریم به انواع خسارات و اقدامات خارج از دستور شرکت پست و روش‌های شکایت از آن بپردازیم.

انواع تخلفات شرکت پست

شرکت پست خدمات خاصی ارائه می‌دهد که شامل دریافت مرسوله، نگهداری مرسوله، انتقال مرسوله و تحویل آن به گیرنده است. در نتیجه هرگونه تخلف از مقررات انتظامی و عمومی ناگزیر است که در طی همین پروسه اتفاق بیفتد که به شرح ذیل قابل تقسیم‌بندی است:

1. ورود خسارت به مرسوله در زمان دریافت آن
2. ورود خسارت به مرسوله در زمان نگهداری در انبار اداره پست
3. ورود خسارت به مرسوله در زمان انتقال
4. تاخیر در تحویل مرسوله به مقصد
5. عدم تحویل مرسوله به گیرنده

آنچه که بیان شد به عنوان تقصیرات و خطای اداره پست شناخته می‌شود اما حالت دیگری نیز قابل تصور است، بدین شرح که شما از شخص مامور اداره پست شکایتی دارد.

شکایت از شخص مامور می‌تواند ناشی از رفتار غیر محترمانه وی در زمان برخورد با شما باشد، یا هر تقصیری که عرفا قابلیت انتساب به ماموران پست در حین انجام وظیفه را دارد.

در ادامه هر کدام از موارد یاد شده را به اختصار توضیح می‌دهیم:

• ورود خسارت به مرسوله در زمان دریافت آن

از لحظه‌ای که مامور پست کد پیگیری بر مرسوله شما الصاق می‌نماید و هزینه پست را از شما دریافت می‌کند، مرسوله و حفظ و نگهداشت آن بر عهده اداره پست است.

حال چنانچه در زمان اقدام اولیه، همچون بسته‌بندی کردن یا ثبت اطلاعات گیرنده خطایی رخ دهد، به صورتی که خسارت به مال وارد شود و یا آن که اسباب مفقود شدن مرسوله را فراهم آورد، ورود خسارت در زمان دریافت آن محقق شده است.

در اینجا باید خاطر نشان ساخت که چنانچه شما در اعلام ارزش مرسوله، یا ماهیت حقیقی آن برخلاف واقع اظهاراتی اعلام نمایید، و یا آن که مرسوله توسط خودتان دچار آسیب گردد، و نیز در حالتی که از ارائه اطلاعات حقیقی خود و گیرنده سر باز زنید، تقصیر با شما بوده و اداره پست مسئولیتی در قبال خسارات وارده نخواهد داشت.

• ورود خسارت به مرسوله در زمان نگهداری در انبار اداره پست

اصولا مرسولات در همان روز دریافت بارگیری و ارسال می‌شوند، با این حال ممکن است بنا به دلایل و شرایطی نگهداری کوتاه مدت مرسولات در اداره پست لازم آید.

در چنین وضعیتی اداره پست موظف است که شرایط نگهداری سالم مرسولات را فراهم سازد و در صورتی که خسارتی به آن‌ها وارد آید، همچون شکستی، آب خوردگی، انقضای مدت سلامت و دیگر موارد، اداره پست دچار تقصیر در نگهداری شده است.

در اینجا باید اشاره کرد که بارگیری مرسولات در وسایل حمل و نقل نیز باید به نحوی صورت گیرد که از ورود هرگونه خسارت به مرسولات خودداری به عمل آید.

• ورود خسارت به مرسوله در زمان انتقال

منظور از انتقال زمانی است که مرسولات در وسیله نقلیه سوار شده و در حال جابه‌جایی از اداره پست به مقصد است. رانندگان وسیله نقلیه باید کلیه ضوابط راهنمایی رانندگی و نیز آنچه که برای انتقال سالم مرسولات لازم است رعایت نموده و بهترین تلاش خود را برای تحویل سالم و به موقع مرسولات به کار برند.

در اینجا لازم به ذکر است که تحویل مرسولات به مقصد نهایی ممکن است در چندین مرحله صورت پذیرد، در این حالت رعایت نظامات و مقررات در کلیه مراحل ضروری است.

• تاخیر در تحویل مرسوله به مقصد

ممکن است در نهایت مرسوله به نحو سلامت تحویل به گیرنده شود، اما زمان تاخیر نسبت به زمانی که مقرر بوده است، با تاخیر همراه باشد. در صورت تاخیر در تحویل مرسوله نوعی از تخلف روی داده است که قابلیت اعتراض و شکایت را داراست.

اما در اینجا باید خاطرنشان ساخت که تاخیرات یک روزه یا تاخیر در زمان وجود موانع طبیعی همچون بسته شدن راه‌ها به دلیل طوفان یا ریزش کوه و دیگر موارد مشابه، و در کل تاخیرات که جلوگیری از آن‌ها برای ماموران اداره پست ممکن نبوده است.

در حقیقت تقصیر در انجام وظایف به حساب نمی‌آید، لیکن اگر از بابت تاخیرات یاد شده خسارتی به مرسوله وارد شده باشد، با توجه به قرارداد فیمابین ممکن است اداره پست مسئول جبران خسارات یاد شده باشد.

• عدم تحویل مرسوله به گیرنده

در این حالت با تاخیر مواجه نیستیم، بلکه مرسوله به دلایلی همچون مفقودی به مقصد خود نرسیده و تحویل گیرنده نشده است. مرسولات توسط اداره پست بیمه می‌شوند و نیز مسئولیت تحویل آن‌ها به مقصد را اداره پست پذیرفته است.

در نتیجه چنانچه مرسوله‌ای به دلیل مفقودی یا هر دلیل دیگری به مقصد خود تحویل نشود، نوعی از خطا رخ داده است که قابل پیگیری است.

در اینجا باید خاطر نشان ساخت که ادارات پست طبق قوانین کیفری، موظف هستند در صورتی که مقام قضایی صالح دستور ضبط و تحویل مرسولات خاصی را به آن‌ها بدهد، نسبت به ارائه مرسولات به مقام قضایی اقدام نمایند.

در چنین وضعیت‌هایی که عدم تحویل مرسوله به مقصد ناشی از خطای ماموران و اداره پست نبوده بلکه به دستور مقام قضایی است، نمی‌توان مسئولیتی بر اداره مزبور بار کرد.

• شکایت از مامور پست

در نهایت وضعیت وجود دارد که شخص مامور پست مخاطب شکایت و اعتراض ما را تشکیل می‌دهد. مامور اداره پست ممکن است در انجام وظایف خود قصور ورزیده باشد، ممکن است بر خلاف قوانین نسبت به گشودن بسته‌های پستی اقدام کرده باشد و یا آن که در برخورد با اشخاص مرتکب جرایمی همچون توهین شده باشد. در کلیه موارد یاد شده و دیگر وضعیت‌های مشابه می‌توان از مامور پست شکایت به عمل آورد.

انواع راه‌های ثبت شکایت از شرکت پست

تا اینجا با انواع وضعیت‌هایی که ممکن است ما را در مقام شکایت از اداره پست و یا مامور پست قرار دهد آشنا شدیم، حال در این بخش قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که به چه مقام یا سازمانی می‌توانیم شکایت خود را ارائه دهیم. جالب است که بدانید مراجع چندگانه‌ای برای این منظور وجود دارد که به قرار ذیل است:

• سامانه شکایت اداره پست به آدرس eop.post.ir

اداره پست به درستی و با آگاهی نسبت به اختلافات جزئی که در اثر اجرای وظیفه خود با آن مواجه خواهد شد، اقدام به ایجاد و معرفی سامانه‌ای اختصاصی جهت طرح شکایات شده است. در این سامانه که در آدرس فوق قابل دسترس است، شما می‌توانید تاخیر در دریافت مرسوله و یا عدم دریافت مرسوله خود را ثبت نموده و با کد رهگیری که دریافت می‌نماید سرنوشت و سرانجام آن را شناسایی نمایید.

لازم به ذکر آن که چنانچه پس از شناسایی و تحویل مرسوله خسارتی به شما وارد شده باشد، اداره پست مسئولیت جبران آن را بر عهده خواهد گرفت. این سامانه همچنین گزینه گزارشات مردمی دارد که در صورت نارضایتی از خدمات، مادامی که هنوز به مرحله طرح شکایت نرسیده است، می‌توانید از آن استفاده نمایید.

• سازمان بازرسی کشور

سازمان بازرسی کشور به عنوان یک مرجع خاص رسیدگی به تخلفات برخی ارکان و سازمان‌ها ایجاد و معرفی شده است. سازمان بازرسی می‌تواند دستور بررسی و تفحص را صادر نموده و تحقیقات به عمل آورد.

لیکن سازمان بازرسی کل کشور برای رسیدگی به یک اعتراض مبنی بر تاخیر ارسال مرسوله اقدام نخواهد کرد، در واقع شان سازمان از اعتراضات موردی فراتر است. اگر تخلفات گسترده‌ای رخ داده باشد، سازمان می‌تواند با ورود در آن بررسی‌های لازم را به عمل آورد.

• سامانه پاسخگویی پست

شماره تلفن ۸۴۴۷۰۰۰۰ و نیز شماره گویای 195 به وسیله اداره پست جهت دریافت اعتراضات و شکایات شما و ثبت آن‌ها معرفی شده‌اند. در این روش نیز شما می‌توانید شکایت خود را مطرح کرده و کد پیگیری دریافت نمایید. به کمک کد پیگیری دریافت شده قابلیت پیگیری شکایت و تعیین تکلیف آن تا مرحله نهایی را خواهید داشت.

• مراجع عمومی قضایی

در نهایت مراجع عمومی قضایی که با وظیفه تظلم‌خواهی مردم ایجاد شده‌اند، صلاحیت عام برای رسیدگی به کلیه اختلافات و دعاوی را دارا هستند. به دلیل محدودیت‌هایی که در حل اختلاف و به ویژه اجرای احکام دارا هستند، مراجع عمومی در هنگام نیاز و به درخواست زیان‌دیده به موضوع ورود خواهند کرد.

برای مثال در نحوه شکایت از اداره پست چنانچه از تقصیر مامور پست خسارتی مازاد از خسارت وارده به مرسوله به شما وارد آمده باشد، می‌توانید جبران خسارات خود را از دادگاه صالح بخواهید، مرجع قضایی پس از رسیدگی چنانچه شما را محق تشخیص دهد، حکم به جبران خسارات با تعیین مبلغ آن و نیز شخص مسئول خواهد داد.